Enflasyon Nedeniyle Artan Fiyatlar Haklı Sebeple Fesih Sebebi Olabilir Mi?

Uzun dönem süren sözleşme ilişkilerinde, sözleşmede belirlenen ücretler günümüz koşullarında sözleşme ilişkisinin devamının taraflardan beklenemeyeceği oranda edimler arası dengenin bozulmasına neden olmaktadır.

Hukukumuzda ahde vefa ilkesi ve ticari ilişkilerde basiretli tacir olma ilkesi gereği hakimin sözleşmelere müdahale etmemesi esastır. Ancak hakkaniyet gereği, öngörülebilir olmayan ve tarafların kusuru ile ortaya çıkmayan gerekçeler ile sözleşme bedelinin uyarlanması ya da fesih talep edilebilmektedir.

Türk Borçlar Kanunu m.138

"Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahiptir. Sürekli edimli sözleşmelerde borçlu, kural olarak dönme hakkının yerine fesih hakkını kullanır.

Bu madde hükmü yabancı para borçlarında da uygulanır. "

Yargıtay Kararı - 13. HD., E. 2013/11750 K. 2014/1317 T. 15.1.2014

“Edimler arasındaki dengeyi bozan olağanüstü hallere, harp, ekonomik krizler, aşırı enflasyon, devalüasyon örnek olarak gösterilebilir. Bu durumda tarafların artık o akitle bağlı tutulmasının adaletsizliğe yol açacağı ve sözleşmeye M.K. 2. maddesindeki dürüstlük kuralının bir gereği olarak hakimin müdahalesinin istenebileceği doktrinde ve uygulamada benimsenmiştir.”

Yargı kararları ve kanuni düzenlemeler çerçevesinde, sözleşme bedellerinin düşük kaldığı durumlarda öncelikle ihtarname düzenlenerek sözleşme bedellerini düzenlemek için müzakereye davet edilmesi akabinde aşırı ifa güçlüğü TBK m. 138 kapsamında feshi ya da bedel güncellemesi talep edilebilecektir.